ChatGPT is de toekomst, hoor en lees ik. Kunstmatige intelligentie, gebaseerd op gebundelde kennis van miljoenen bronnen. Maar mijn ervaringen zijn tot nu toe rampzalig, met verzonnen antwoorden op vragen met een historische achtergrond – waar het dus niet gaat om net-nieuwe informatie. Ter lering en vermaak een voorbeeld van gisteren.
Als Italofiel op fietsvakantie in het noorden van Duitsland wilde ik natuurlijk langs de ‘Italienischer Garten’ in het stadje Celle. In de folders stond dat Bauhaus-architect Otto Haesler daar in 1924-26 een achttal huizen heeft neergezet. Het bleek te gaan om een straat. Daar stonden kubusvormige huizen in de kleurstelling rood, blauw, (bijna) wit en een beetje geel. Eenmaalthuis vroeg ik, in het Engels, aan Chatgtp waar die naam ‘Italiaanse tuin’ vandaan komt. Dit was het eerste antwoord:
It is called the Italian Park because of its design and landscape features, which were inspired by Italian Renaissance gardens.
Nonsens natuurlijk. Er was daar geen park. Ik antwoordde dat en stelde mijn vraag opnieuw, met het verzoek het antwoord op architectuur-bronnen te baseren. Dit was een zinnetje uit het antwoord:
Otto Haesler was known for his work in the Bauhaus architectural style, which often incorporated modern and functionalist design elements. In this case, the houses he designed in Celle’s Italienischer Garten likely had architectural features or design influences that were reminiscent of Italian or Mediterranean architectural styles, hence the name.
Nog meer onzin en flauwekul
Opnieuw onzin. Ik zocht elders verder en vond het correcte antwoord op de Duitse Wikipedia. Ik chatte terug dat ik het goede antwoord had gevonden. Maar voordat ik dat zinnetje kon knippen en plakken kreeg ik een nieuwe correctie op het eerdere antwoord, nu in het Duits:
Haesler selbst reiste in den 1920er Jahren nach Italien und war von der klassischen Architektur und den Gartenanlagen Italiens beeindruckt. Diese Eindrücke flossen in seine Planung für die “Italienischer Garten”-Häuser ein, was zu der Namensgebung führte.
Nog meer flauwekul. Ik plakte onderstaand zinnetje uit de Duitse wikipedia in de chat, in de hoop dat als iemand anders deze vraag in Chatgpt zou stellen, het antwoord meteen goed zou zijn.
Die Siedlung entstand südöstlich der Altstadt von Celle auf dem langgestreckten Grundstück des früheren Italienischen Gartens. Das einstige Renaissancegarten-Gartengrundstück grenzte einst östlich an den Französischen Garten an. Beide Gärten entstanden im 17. Jahrhundert als königliche Gärten.
Vielen Dank für die klärenden Informationen
Dit kreeg ik als antwoord:
Vielen Dank für die zusätzlichen Informationen. Das klärt die Namensherkunft des “Italienischen Gartens” in Celle vollständig auf. Die Siedlung wurde also auf dem Grundstück des früheren “Italienischen Gartens” errichtet, das ursprünglich ein Renaissancegarten war und östlich an den “Französischen Garten” angrenzte. Beide Gärten wurden im 17. Jahrhundert als königliche Gärten angelegt.
Es ist daher verständlich, dass die Siedlung von Otto Haesler, die auf diesem historischen Gelände gebaut wurde, den Namen “Italienischer Garten” trägt, um auf die historischen Gartenanlagen und ihre Verbindung zur königlichen Geschichte hinzuweisen. Nochmals vielen Dank für die klärenden Informationen.
Oppassen dus, met ChatGPT.
Hier is GTP niet goed voor, maar Bard daarentegen in een keer juist, je moet weten welke robot je waar voor gebruikt: “The name “Italienischer Garten” (Italian Garden) in the German town of Celle comes from the fact that the residential development was built on the site of a former Italian garden. This garden was created in the 17th century by the Duke of Braunschweig-Lüneburg, Georg Wilhelm, as a pleasure garden in the Italian style. It was characterized by its geometric layout, fountains, and statues. The garden was later abandoned and fell into disrepair, and in the early 20th century, the land was sold to the Volkshilfe, a non-profit housing association. The association commissioned the architect Otto Haesler to design a new residential development on the site, and Haesler named it the “Italienischer Garten” in reference to the former garden.”
Toen ik dit schreef, had ik nog niet het uitstekende overzicht gelezen dat dinsdag 6 september in NRC verscheen: https://www.nrc.nl/index/slim-leven/wat-is-kunstmatige-intelligentie-en-wat-kun-je-ermee-a4171668