Zo rond de jaren zeventig van de vorige, twintigste eeuw waren er kunstenaars die niets zagen in de abstracte of conceptuele stromingen die toen de boventoon voerden. Zij wilden terug naar de werkelijkheid, naar het ambacht ook. Daar liggen de wortels van een stroming die het hyperrealisme wordt genoemd. In mijn lekentaal: een soort uitvergrote, …
Het was de eerste massamoord van Joden op Italiaans grondgebied, door Duitse soldaten. Bijna op de dag af tachtig jaar geleden, aan de oevers van het Lago Maggiore. Minder vast in het geheugen liggend dan de executie, zes maanden later in Rome, van 335 Joden. Maar vanmorgen herdacht in het stadje Meina, in aanwezigheid van …
Tachtig jaar geleden: eerste massamoord op Joden in Italië Lees meer »
Vanavond is het overlijden bekend gemaakt van Giorgio Napolitano. Een politicus die als president voor veel kiezers een rots van stabiliteit is geweest in de woelige Italiaanse politiek. Hij heeft zijn leven gewijd aan de politiek, maar is daar zonder grootheidswaan, belastende rechtszaken of verdacht vette bankrekening doorheen gekomen. Ik heb veel over hem geschreven, …
In juli 2021 maakte ik deze foto van palazzo Farnese in Rome, de Franse ambassade. Bij een eerste blik op het beroemde gebouw lijkt er een enorme scheur in de façade te zitten – alsof je door een open wond in de ingewanden van het gebouw kan turen, tot aan de werkkamer van de ambassadeur. …
Ik had me de vraag nooit gesteld, maar op sociale media in de VS schijnt die rond te zingen: Denken mannen vaker aan het oude Rome dan vrouwen? De New York Times en de Washington Post schreven er de afgelopen dagen al over. Op de eerste plaats: is het waar? Een universitair docent Romeinse geschiedenis …
Denken mannen meer aan het oude Rome dan vrouwen? Lees meer »
Ook in het Italiaans heet het ‘street food’, en in Rome is er heel regelmatig weer een festival waar je bijzondere dingen kunt eten. Soms gewijd aan kabeljauw, dan weer aan Siciliaanse producten, aan wijn, of aan verschillende soorten pasta. Gisteren was ik op zo’n street food weekend dat in het teken stond van alles …
Een paar weken terug waren we aan het fietsen langs de Rijn, nog voordat die zich splitst in Lek en Waal, toen we zo’n bruin bordje tegenkwamen dat er iets kunsthistorisch te zien is. Dit is het gebied van de limes, de grensstenen waarmee de antieke Romeinen tweeduizend jaar geleden de grenzen van hun rijk …
Vandaag is een datum waaraan Italianen niet graag worden herinnerd. Een dag waarvoor we ons moeten schamen, zo is 8 september vaak omschreven. Een dag waarop, tachtig jaar geleden, de leiders van het land hun boeltje bij elkaar zochten en op de vlucht sloegen, Italië en vooral honderdduizenden Italiaanse soldaten aan hun lot overlatend. Ze …
8 september in Italië: de dood van het vaderland? Lees meer »
ChatGPT is de toekomst, hoor en lees ik. Kunstmatige intelligentie, gebaseerd op gebundelde kennis van miljoenen bronnen. Maar mijn ervaringen zijn tot nu toe rampzalig, met verzonnen antwoorden op vragen met een historische achtergrond – waar het dus niet gaat om net-nieuwe informatie. Ter lering en vermaak een voorbeeld van gisteren. Als Italofiel op fietsvakantie …
,,Off with their heads.” Bent u ook zo iemand die de oren spitst als u dat hoort? Of anders deze: ,,I don’t think … “ ,,Then you shouldn’t talk.” Dat heeft u ook met veel plezier Alice in Wonderland gelezen. Net als ik. En dan zou u, als u in Rome was, ook de kans …
Waar gaan veel Romeinen ’s avonds naar toe? Naar Wonderland Lees meer »
´Italië is een verlangen’, zo luidt de titel van een grote fototentoonstelling in Rome. Het is een ambitieus motto, maar er zijn genoeg foto’s die die titel volledig waarmaken – zoals de foto hierboven van Capri. In de Scuderie del Quirinale, het museum tegenover het presidentiële paleis, zijn zo’n zeshonderd foto’s te zien die een …
Italië is een verlangen: een foto-tentoonstelling Lees meer »
Je hebt er wat fantasie voor nodig, maar vooruit: het sneeuwde vanmorgen in Rome. In de basiliek van Santa Maria Maggiore. Zoals, wonderbaarlijk, altijd op 5 augustus. En deze zaterdagavond gaat het opnieuw ‘sneeuwen’. Zoals elk jaar – de foto hierboven is van een paar jaar geleden. De ‘sneeuw’ van vanmorgen bestond uit duizenden blaadjes. …
Waarschijnlijk schaamde ze zich dood, de Italiaanse premier Giorgia Meloni, toen een Amerikaanse senator haar op haar bezoek aan Washington vroeg hoe het eigenlijk zit met die Italiaanse vlag: de tricolore. Waarom drie kleuren? Waarom rood wit groen? Ze wist het antwoord niet, en probeerde zich eruit te redden met: ,,Dat staat voor veel, veel …
Italië is het eerste en tot nu toe enige EU-land dat zich heeft aangesloten bij het grote Chinese project voor een Nieuwe Zijderoute. In 2019 zag de toenmalige populistische regering in Rome hierin een grote kans voor Rome. Zij verwachtte dat Italiaanse bedrijven zouden kunnen profiteren van dit Chinese initiatief voor economische samenwerking en ontwikkeling, …
Het is vandaag in Italië een datum om even stil bij te staan. Precies tachtig jaar geleden kwam er een einde aan het fascistische bewind van Benito Mussolini. Heel in het kort: in een urenlange vergadering hadden andere fascistische kopstukken hun vertrouwen in hem als opperbevelhebber opgezegd. Dat gaf de aarzelende koning een argument om …
De arrestatie van Mussolini, tachtig jaar geleden Lees meer »
De vertaling van deel 3 van Scurati’s imponerende en fascinerende epos over Benito Mussolini is uit. Dit deel gaat over de aanloop naar het besluit om aan de zijde van Duitsland mee te vechten in de Tweede Wereldoorlog. M. De laatste dagen van Europa, is de titel. Het is een relaas over opportunisme, hubris en …
Premier Meloni moet er goed de pest in hebben gehad. Zij maakte zich op voor de herdenking, vandaag, van de moordaanslag op mafiarechter Paolo Borsellino, misschien wel haar grootste held. En uitgerekend dan komt de minister van Justitie met een voorstel om een essentieel onderdeel van de mafiawetgeving af te zwakken. ,,Ik zou me op …
Het beroemde Uffizi-museum in Florence heeft de traditie van zelfportretten van kunstenaars nieuw leven ingeblazen. Deze week zijn er twaalf nieuwe zalen geopend met een keuze uit de enorme collectie, volgens de Uffizi de oudste en belangrijkste verzameling van zelfportretten van kunstenaars ter wereld. Kardinaal Leopoldo de’Medici, telg uit het roemrijke Florentijnse geslacht, was begonnen …
De D-Day voor Italië, zo zou je het kunnen noemen. Vandaag is het precies tachtig jaar geleden: bijna een jaar vóór D-Day in Normandië begon in de nacht van 9 op 10 juli 1943 Operatie Husky. Dat was de codenaam voor de invasie van Sicilië door de Geallieerden, vooral Britten en Amerikanen. Het was een …
‘Italiaansche snaken’. Zo noemde de Nederlandse bond van ijsverkopers denigrerend de Italiaanse ijsmakers die vanaf de jaren dertig naar Nederland kwamen. Het was crisistijd, maar die Italianen brachten iets nieuws. Niet meer het traditionele roomijs, maar ijs van vruchten! De bond haalde er in een pamfletje zijn neus voor op: Wat ik nooit dacht, gaat …
Hier waren veel mensen al bang voor. Is in Italië de aanval op homoseksuele ouders begonnen, nu rechts aan de macht is? In de stad Padua in ieder geval wel, vrezen Vanessa Finesso en Cristina Zambon, op de foto uit La Repubblica met hun dochter Vittoria. Het openbaar ministerie wil dat de geboorte-aktes worden gewijzigd …
Een magische vlucht is het tweede boek van de Siciliaanse schrijfster Giovanna Giordano dat in het Nederlands is vertaald. Vorig jaar verscheen De geur van vrijheid, geschreven in 2021. De reacties daarop waren aanleiding om ook deze eerdere roman van haar te vertalen, uit de jaren negentig. Het is het verhaal van een 23-jarige Siciliaanse …
Vanmorgen is Silvio Berlusconi overleden, 86 jaar oud. Geen man heeft de afgelopen dertig jaar zo’n invloed gehad in Italië als hij: de website van La Repubblica zette een recente foto (zie boven) van Berlusconi boven het nieuws, met als kop een opmerking die meteen van veel kanten te horen is: ‘Het einde van een …
Het Comomeer is beroemd wegens de vele prachtige villa’s die te vinden zijn in deze unieke mix van zon, water en uitlopers van de Alpen. Het was en is waar mensen met veel geld en ook enige smaak een vakantiehuis zochten – hoe vaak krijg je niet te horen dat ene George Clooney hier al …
Het is vandaag de nationale feestdag in Italië. Grote parades langs het Forum Romanum in Rome, politici en president bij elkaar, kransleggingen, vliegtuigen (zie de foto van Ansa), een concert aan de vooravond – ook oud-premier Draghi laat zich weer eens zien. En toch is dit lang niet zo’n gedeeld feest als de Franse Quatorze …
Gaat het de Duitsers wel lukken? KLM en later Air France-KLM hebben een paar keer hun neus gestoten toen ze probeerden een relatie aan te gaan met zorgenkind Alitalia. Hetzelfde geldt voor Etihad, de luchtvaartmaatschappij uit de Golf. Maar Carsten Spohr, de baas van Lufthansa, legt nu aan zijn aandeelhouders uit waarom de miljoeneninvestering van …
Lufthansa en ITA: gaat het de Duitsers wel lukken? Lees meer »
Een frustrerende verrassing. Misschien is dat de beste samenvatting van mijn klimmetje naar boven langs een Unesco-site aan het meer van Como: de Sacro Monte van Ossuccio. Het is een van de voorbeelden van hoe kunstschatten in Italië door gebrek aan geld en aandacht zomaar staan te verpieteren. Eerst maar eens: wat is een Sacro …
Dit is het levensverhaal van Celio: een Einzelgänger die zijn eigen plan trekt en wiens levensmotto in één zin valt samen te vatten: Gehoorzaam niemand, doe waar je zin in hebt en basta. Een man die de grootsheid en eenzaamheid van de bergen verkiest boven de leugens en hypocrisie van de mensen in zijn dorp. …
Een Duitse schrijver in een blog dat vooral over Italië gaat? Zeker, bij wijze van uitzondering. Omdat Mario Giordano zo’n prachtige roman heeft geschreven die Sicilië (en dan vooral Taormina en Catania en omgeving) verbindt met München. Hij pendelt met kisten vol mandarijnen tussen het Sicilië van eind negentiende/ begin twintigste eeuw en München tot …
Morgen is het officieel bevrijdingsdag in Italië, maar feest? Officieel wel. Maar deze datum heeft altijd een politieke lading gehad in Italië, en dit jaar zijn de ruzies groter dan ooit. (Zie ook update aan het einde) Want wat wordt er eigenlijk gevierd? In de praktijk is hier de dag van het Verzet van gemaakt, …
Interessant, dit verschil. Zowel in Nederland als in Italië is de landbouw belangrijk, maar de zittende regeringen denken heel anders over de toekomst van voedsel. Het Italiaanse kabinet heeft dinsdag een wetsvoorstel goedgekeurd dat, in de kritiek van tegenstanders, de deur naar de toekomst dicht doet. Het bevat een volledig verbod op de productie van …
Rome beschermt boeren: nee tegen synthetisch voedsel Lees meer »
Op dit blog schrijf ik vooral over Italië, maar dit keer gaat het over de reis van/naar het Belpaese. Ik deed dat onlangs met een overnachting in Zuid-Duitsland. En daardoor had ik tijd over voor een tussenstop die al lang op mijn verlanglijstje stond: de Völklinger Hütte. Dat is een enorm complex voor de produktie …
Als u dit voorjaar in Italië naar de opera of een concert met klassieke muziek gaat, is de kans groot dat u daarmee een stukje huis koopt en tegelijkertijd een hommage brengt aan Giuseppe Verdi. De Italiaanse operahuizen hebben met elkaar afgesproken dat ze de opbrengst van in ieder geval één avond beschikbaar zullen stellen …
Niet autoland Duitsland, maar Italië lijkt de grootste dwarsligger te zijn bij het Europese plan om vanaf 2035 de verkoop van nieuwe auto’s die op benzine of diesel rijden, te verbieden. Dat heeft te maken met een van de speerpunten van de Italiaanse industrie. Eerst maar even het plan. De Europese Commissie wil dat vanaf …
Na weken van existentiële twijfel en kritisch zelfonderzoek krijgt links Italië een volledig nieuw gezicht. De nieuwe leider van de Democratische Partij wordt Elly Schlein: jong (37), kosmopolitisch, radicaal, biseksueel, feminist, zonder bestuurlijke ervaring, iemand die openlijk aanschopt tegen de machtige nomenklatoera binnen de partij. Na Finland zijn nu ook in Italië zowel de premier …
De verhalen zijn fascinerend en de meeste kunstwerken zijn prachtig: een van de interessantste tentoonstellingen nu in Rome is gewijd aan de manier waarop in Italië is geprobeerd tijdens de Tweede Wereldoorlog kunstwerken te beschermen tegen oorlogsschade en tegen hebberigheid van de nazi’s. Die is nog tot 10 april te zien in de Scuderie del …
Hoe kunst in de oorlog werd beschermd tegen bommen -en ook tegen nazi’s Lees meer »
Het is weer tijd voor een rondje Italiaanse politiek. Want terwijl in binnen- en buitenland veel spraakmakers sceptisch blijven over premier Meloni, denken de Italiaanse kiezers daar anders over. Bij regionale verkiezingen in de twee belangrijkste regio’s van het land kwam haar partij, en daardoor ook het rechtse blok, als de grote winnaar uit de …
Een rechts kabinet in Rome dat in de campagne maatregelen heeft beloofd tegen illegale immigratie, hoe gaat dat om met de nauwelijks aflatende stroom bootmigranten? In zijn eerste weken zwalkte het kabinet-Meloni. Hulporganisaties die migranten op zee hadden gered, mochten aanvankelijk Italiaanse havens niet in. Later weer wel, al werd één schip doorgestuurd naar Zuid-Frankrijk. …
Een paar weken geleden was ik in Amatrice. Prachtige herfstkleuren, indrukwekkende bergen, stralende blauwe lucht, dus perfect om te wandelen. Maar ondanks al dat natuurschoon hangt er nog steeds een deken van somberheid over de stad. Het is alweer zes jaar geleden dat het stadje in Midden-Italië, op de grens tussen de regio’s Lazio en …
Zes jaar na de aardbeving: de open wonden van Amatrice Lees meer »
Federica Castiglia , een vrouw van 24 uit Napels, is deze maand beroemd geworden in Italië. Ze heeft een diploma op zak als opticien, maar is dolblij dat ze is aangenomen als vuilnisophaler. Of zoals het officieel heet: ecologisch medewerker. Het beginloon is een schamele 1.100 euro bruto per maand. Maar, zei ze tegen de …
Bij december horen altijd lijstjes in de trant van ‘de beste … van dit jaar’ – vul maar in. Ik kijk er altijd naar. Dus ook vanmorgen naar het lijstje in de Corriere della Sera over de beste romans van 2022. Bovenaan staat een Italiaanse auteur, Paulo Giordano, met zijn boek Tasmania. Dat het een …
Denk aan Rome, en je denkt aan de antieke oudheid, Forum, Colosseum, Pantheon. Of aan de bloeiperiode in de Renaissance, toen pausen de beste kunstenaars van hun tijd naar Rome haalde. Maar de Middeleeuwen? Dat is een beetje een vergeten periode. Veel gebouwen uit die tijd zijn aangepast of afgebroken in de jaren daarna. Hier …
Het is groot nieuws in Italië: ondanks het noodweer met waterstanden soms twee meter boven normaal bij vloed is Venetië niet onder water komen te staan. De beweegbare stormvloedkering die de lagune van Venetië moet beschermen en pas volgend najaar officieel wordt opgeleverd, heeft deze stresstest goed doorstaan. Geen dramatisch nieuws uit Venetië is daarom …
Morgen komt de Italiaanse president Mattarella voor een vierdaags bezoek aan Nederland. Het is een gevoelig moment. Hij zal ongetwijfeld vragen krijgen over wat er speelt in Rome nu de rechts-nationalistische Giorgia Meloni eind vorige maand premier van Italië is geworden. Niet dat hij daar zelf veel invloed op heeft. Want wat vermag een president …
President Mattarella en de eerste zetten van Meloni Lees meer »
Rome, 1968. En dan vooral piazza Navona en omgeving. Dat is de wijk van de verteller uit “In de omhelzing van de rivier” . Terwijl er een vaag verlangen naar revolutie in de lucht hangt, worstelen twee van zijn vrienden met om verschillende redenen onmogelijke liefde. Maar dit is geen roman over de liefde of …
Zaterdag is Giorgia Meloni beëdigd als premier van het meest rechtse kabinet in Italië sinds de Tweede Wereldoorlog. Na de eerste stappen van dit weekeinde: het kabinet-Meloni in elf kernwoorden. Vrouw. Goed dat Italië eindelijk een vrouw als premier krijgt. Jammer dat er verder zo weinig vrouwen in het kabinet zitten. Ze wil IL presidente …
Ik ben al vaak met veel plezier op bezoek geweest bij verschillende afdelingen van Dante Alighieri in Nederland. Je weet wel, die organisatie die mensen bij elkaar brengt die van Italië houden en waar je ook taallessen kunt volgen. Overal ter wereld hebben ze afdelingen. Maar nog nooit eerder was ik in het hoofdkwartier, midden …
Het was weer zo’n weekeind waarin je je realiseert, ook als je al jaren in Rome woont, wat je hier allemaal nog niet hebt gezien. Het FAI, een fonds dat zich inzet voor het behoud van Italiaans erfgoed, had zijn halfjaarlijkse open-monumentendag georganiseerd. In heel Italië zijn daar 330.000 mensen op af gekomen, zo maakte …
Als je van een afstand naar Italië kijkt, boven de stofwolken van de verkiezingscampagne uit, blijf je met een enorme vraag zitten. Hoe is het in hemelsnaam mogelijk? Drie maanden geleden is Mario Draghi degene in wie Italianen het meest vertrouwen hebben. En nu voorspellen de peilingen een verkiezingszege van de vrouw die de enige …
Onzeker en bang Italië staat voor nieuw experiment Lees meer »
Komt de democratie in gevaar als Giorgia Meloni, zoals wordt voorspeld, de verkiezingen in Italië wint? Zowel haar politieke tegenstanders als veel buitenlandse waarnemers zeggen daar bang voor te zijn. Meloni leidt immers een erfgenaam van de neofascistische partij en is politiek opgegroeid binnen de jeugdbeweging daarvan. Meloni zegt dat het fascisme voltooid verleden tijd …
Hoe klinkt dit als binnenkomer als je nieuw bent op een Europese top? ,,(Zeg) ja tegen de soevereiniteit van de volkeren, nee tegen de bureaucraten van Brussel […] Leve het Europa van de patriotten.’’ Of: ,,Laten we Italië verdedigen.” Of anders: ,,Het kan geen ketterij zijn om te zeggen dat het (Herstelplan) niet kan worden …
‘Patriotten’ van rechts Italië willen minder Europa Lees meer »
Komen er, juist nu de internationale scheidslijnen scherper worden getrokken, vrienden van Poetin aan de macht in Rome? Is Italië voor Moskou de weke plek in het Westerse bondgenootschap? Gaat er voor Oekraïne iets veranderen nadat de Italianen op 25 september zijn gaan stemmen? Het zijn vragen waar je niet omheen kunt als je kijkt …
In het rechtse blok heeft Poetin vijanden én vrienden Lees meer »
Begin deze maand publiceerde La Repubblica de onthutsende uitslag van een peiling onder Italiaanse jongeren tussen de 18 en 24 jaar – de meesten van hen kunnen op 25 september voor de eerste keer gaan stemmen. Bij dat onderzoek zei 80 procent (80 procent!) het redelijk of volledig eens met de uitspraak dat met de …
Vorige maand stelde Enrico Letta, de leider van de linkse verkiezingsalliantie, op een traditionele zomerbijeenkomst waar alle partijen komen, in Rimini, voor om de leerplicht aan te passen. Nu is kleuteronderwijs niet verplicht en eindigt de leerplicht als iemand zestien wordt, diploma of niet. Letta wil eerder beginnen en later eindigen. Goed idee, zou je …
Is het niet een heel goed idee, eindelijk eens een vrouw als premier in Italië? Giorgia Meloni maakt een uitstekende kans om met haar partij dé winnaar van de verkiezingen op 25 september te worden. Ze is fel, recht door zee, retorisch sterk. Vrouwen hebben het in Italië al jaren moeilijk in de politiek – …
Niet alle vrouwen willen deze vrouw als premier van Italië Lees meer »
Vlak nadat er in juli vervroegde verkiezingen waren uitgeschreven, verscheen Matteo Salvini op het journaal van Rai Uno. Over de achtergrond had hij goed nagedacht. Italiaanse vlaggen, natuurlijk. Maar ook een icoon van de madonna en twee andere religieuze afbeeldingen. Het paste bij zijn verkiezingsslogan: Credo. Ik geloof. In verschillende steden in Italië werd het, …
In een democratie kies je zelf je politici, en als je daarover ontevreden bent, moet je anders stemmen. Dat klinkt logisch. Maar is dat wel helemaal waar in Italië? Ik wil zeker geen vraagtekens zetten bij de belangrijkste keuze die Italiaanse kiezers op 25 september gaan maken, die tussen partijen en partijleiders. Maar voor het …
Italiaanse kiezer heeft niet altijd wat te kiezen Lees meer »
Een veelgehoorde vraag is niet of het rechtse blok de komende verkiezingen kan winnen, maar of de partijen daarin ook samen kunnen regeren. Uit strategische overwegingen hebben vier partijen een brede alliantie gevormd. Al wekenlang staat die in werkelijk alle peilingen op winst. Maar binnen dat blok zijn er grote meningsverschillen over belangrijke thema’s als …
Rechts kan winnen in Italië. Kan het ook regeren? Lees meer »
Enrico Letta, de leider van de centrum-linkse Democratische Partij, heeft één woord dat hij de Italianen steeds weer voorhoudt. Scegli. Kies. Daar zijn de verkiezingsposters van zijn partij op gebaseerd. Een vlak met twee kleuren, zwart en rood. Kies. Met Europa – Met Poetin. Onderbetaald werk – minimum loon. Zo probeert hij de verkiezingen van …
De strategische fouten en morele superioriteit van Italiaans links Lees meer »
Heeft het centrum nog een rol in de Italiaanse politiek? Twee zowel bewonderde als verguisde politici proberen de kiezers ervan te overtuigen dat het zin heeft op hun relatief kleine centrumalliantie te stemmen. Hun belangrijkste strijdkreet: wij willen Draghi terug en gaan dat mogelijk maken. Ze hebben als kandidaten mensen van Forza Italia aangetrokken die …
Een centrum-alliantie in Italië wil Draghi terug Lees meer »
Negen jaar geleden zorgden de Vijfsterrenbeweging voor een politieke aardbeving in Italië. In één keer van het niets op een kwart van de stemmen. Dat had toen geen directe gevolgen, maar de klap kwam vier jaar geleden: de partij die begonnen was als een anti-systeempartij, werd de belangrijkste in het parlement. Zij kreeg bijna een …
Gekelderde Vijfsterrenbeweging probeert op te krabbelen Lees meer »
Maria Marra, de beeldschone dochter van een idealistische advocaat, hoort van haar vader dat een rijke oudere man verliefd op haar is geworden en met haar wil trouwen. Doen? Niet doen? Ze mag zelf beslissen van haar ouders, en laat haar verstand spreken, in de hoop dat het met het hart wel in orde komt. …
Een jonge man van twintig die opgroeit in een dorpje in Sicilië, wil de wereld in. Het leven is goed, hij heeft zijn eigen paard waarmee hij overal naartoe gaat, en hij houdt innig van Sicilië. Maar het leven is ook eentonig. De man, Antonio Grillo, wil meer. ,,Ik zoek andere hemels, ik zoek andere …
De poëzie van Sicilië en een wonderbaarlijke reis Lees meer »
De partijpolitiek heeft het gewonnen van het landsbelang. Dat is, in een notendop, de essentie van de politieke crisis in Italië nu premier Draghi is opgestapt. Hij bood vanmorgen opnieuw zijn ontslag aan aan president Mattarella. Die kon niet meer weigeren nadat gisteren Draghi gisteravond in de Senaat niet het vertrouwen kreeg waar hij om …
Ik heb me in mijn journalistieke werk altijd laten leiden door een van de beginselen van de krant waar ik heel mijn leven met plezier heb gewerkt: proberen zo feitelijk en zakelijk mogelijk te berichten en zo de lezer in staat te stellen zijn eigen oordeel te vormen. Sta mij toe dat ik dit keer …
Het was in Europa de grootste en interessantste poging om een stem te geven aan ontevreden kiezers en de politieke- en bestuurscultuur te veranderen. Bij de laatste verkiezingen, in 2018, ging maar liefst één op de drie stemmen in Italië naar de Vijfsterrenbeweging, die zich profileerde als een anti-systeempartij. Maar gisteravond is het tot een …
Elena Ferrante is nog steeds een raadsel. Wie is deze persoon die zulke prachtige romans heeft geschreven? Hoewel er van alles is gesuggereerd, weten we het nog steeds niet. Haar vierdelige cyclus over twee Napolitaanse vrouwen is in zo’n veertig talen vertaald, in miljoenen exemplaren verkocht. Maar Ferrante? Ze heeft recentelijk wel iets over zichzelf …
Elena Ferrante vertelt over zichzelf – als schrijver Lees meer »
Palermo is een van de steden waar vandaag lokale verkiezingen worden gehouden. En opnieuw hangt er een odore di mafia in de stad, een maffiageur, zoals de Italianen zeggen. Dat heeft te maken met twee grootheden achter de rechtse alliantie. Maar heel concreet is afgelopen week duidelijk geworden hoe dat in het klein kan gaan, …
De paar stortbuien van de afgelopen weken hebben het probleem niet opgelost: de hele Povlakte lijdt onder een groot tekort aan water. De sneeuw in de Alpen en Dolomieten is al bijna allemaal weg. De gemiddelde temperatuur van de afgelopen maanden ligt tot bijna twee graden boven wat normaal is voor de tijd van het …
Zondag kunnen Italianen hun mening geven over een onderwerp dat hen na aan het hart ligt en waarover al jaren fel wordt gedebatteerd: het functioneren van de rechterlijke macht. Daar worden vijf referenda tegelijkertijd over gehouden, in een kleurenwaaier van stembiljetten die gaat van rood naar grijs. Er zitten belangrijke thema’s tussen. Maar: de vragen …
Referenda over justitie in Italië rieken naar een wraakactie Lees meer »
Het had een dag van zon en waterpret moeten zijn, maar voor een tiental meisjes uit Noord-Italië is het een nachtmerrie geworden: in de trein terug van het Gardameer werden ze klemgezet door een grote groep jongens en aan alle kanten betast. De details van wat er gebeurd is op 2 juni, aan het einde …
Seksueel geweld tegen meisjes na een dagje Gardameer Lees meer »
Het zijn feestelijke dagen voor Silvio Berlusconi, want hij is weer terug in de Serie A. Drie jaar nadat hij eigenaar werd van de voetbalclub Monza, toen nog een provincieclub uit de Serie C, is de ploeg gepromoveerd naar het hoogste niveau. Na een 3-4 overwinning uit tegen Pisa kon gisteravond een groot feest beginnen …
Ik herinner me nog de fysieke onpasselijkheid toen ik het hoorde. Het ongeloof. Het zal toch niet waar zijn? Het was aan het einde van een zonnige zaterdagmiddag, vandaag precies dertig jaar geleden. Teletekst ontplofte. Overal gingen telefoons over. Werden tv’s aangezet. Want de maffia had Giovanni Falcone vermoord. Falcone! Een held. Een inspirator. De …
Italië herdenkt zijn 9/11: de aanslag op Falcone Lees meer »
Ook in Nederlandse bioscopen is nu een Italiaanse film te zien die draait om een omstreden manier om de georganiseerde misdaad de wind uit de zeilen te nemen. Het gaat om de mogelijkheid die justitie heeft om minderjarige jongens en meisjes uit hun gezin te halen, om te voorkomen dat ze de maffiose mentaliteit met …
De Italiaanse schrijver Paolo Cognetti heeft veel succes gehad met romans waarin zijn liefde voor de bergen spreekt. Dat moet een stimulans zijn geweest om ook eens te kijken naar de boeken van Mauro Corona, een schrijver met wie Cognetti zich verwant voelt. Corona’s boeken hebben in Italië een trouw lezerspubliek gevonden. Voor zover ik …
Duitsland vindt dat er een streep onder moet worden gezet, maar voor een aantal Italiaanse rechters gaat de Tweede Wereldoorlog nog steeds door. Er lopen in Italië zeker 25 zaken tegen de Duitse staat waarin nabestaanden schadevergoeding vragen wegens oorlogsmisdaden of misdaden tegen de menselijkheid die zijn begaan door nazi-soldaten. In verband hiermee is door …
Duitsland wil dat Italië rechtszaken wegens oorlog stopt Lees meer »
In Washington gooiden de coronamaatregelen roet in het eten. De National Gallery had samen met de Scuderie del Quirinale in Rome een tentoonstelling opgezet om een groot publiek kennis te laten maken met de glorietijden van Genua als artistiek centrum. Alles stond klaar. Eerst Washington, dan Rome. Maar een maand voor de opening, gepland voor …
Italië viert morgen zijn Bevrijdingsdag. Dat is sowieso al een andersoortige dag dan in Nederland, maar dit jaar is er een dimensie bijgekomen: de oorlog in Oekraïne. De (oud-)partizanen en in hun kielzog veel linkse Italianen hebben deze dag altijd als hún feestje gezien, met veel ‘bella ciao’. Maar zij zijn sterk verdeeld geraakt. Want …
Oorlog in Oekraïne leidt in Italië tot ruzie over bevrijdingsdag Lees meer »
Giuseppe Tomasi di Lampedusa heeft maar één boek geschreven, aan het eind van zijn leven, maar dat is wereldberoemd geworden. Il Gattopardo. De Tijgerkat. Hij schrijft over zijn overgrootvader, een Siciliaanse prins die ten tijde van de Italiaanse eenwording, midden negentiende eeuw, de wereld ziet veranderen. Nu heeft een andere Siciliaanse schrijver, Simona Lo Iacono, …
Pakkende roman over de schrijver van il gattopardo Lees meer »
In Rome sterven ieder jaar dertig motorrijders door gaten of andere problemen in het wegdek.
Wat te eten vanavond? Voor een rechtgeaarde Romein is daar maar één antwoord op mogelijk: pasta alla carbonara natuurlijk. Want vandaag is het carbonara-dag. Het is een ’traditie’ die net vijf jaar oud is, maar door veel restaurants in Rome die sterk zijn in de klassiekers uit de Romeinse keuken, is omarmd. Bij zo’n dag …
Zijn voornaam is meestal genoeg in Italië, en zeker in Napels. Zeg ‘Eduardo’, en de meeste mensen zullen weten over wie je het hebt. Acteur, dramaturg en regisseur Eduardo De Filippo (1900-1984) is een legende. Hij is een bron van inspiratie geweest voor tientallen theatermakers, onder wie Dario Fo. De typische Napolitaanse komedie, met een …
Twee films rondom de Napolitaanse legende Eduardo De Filippo Lees meer »
Na paar uitzonderlijk droge wintermaanden hadden de Italiaanse meteorologen vandaag goed nieuws: het gaat een paar dagen regenen. Het land heeft de op twee na droogste winter van de afgelopen 65 jaar achter de rug. Daarom klonk de waarschuwing dat de paraplu mee moet, bijna opgewekt. Het belangrijkste bericht vanmorgen op de site MilanoToday: ‘Eindelijk …
Als je begint aan ‘Stad van de levenden’ van de Italiaanse schrijver Nicola Lagioia, moet je oppassen dat je als lezer niet op het verkeerde been komt te staan. Dan zou je bedrogen kunnen uitkomen, of teleurgesteld. En dan mis je de kracht van dit boek: het is een ambitieuze, gedetailleerde poging het kwaad te …
Niet ver van het Lago Maggiore, net over de grens als je bij Como met de auto Italië binnenrijdt, ligt een van die duizenden pareltjes die het bel paese rijk is. Villa Della Porta Bozzolo? In Casalzuigno? Dat zal weinig mensen bekend in de oren klinken. Het gaat om een monumentale villa met een spectaculaire …
Vandaag is het precies dertig jaar geleden dat het grote corruptie-onderzoek Schone Handen begon. Dat leidde tot de instorting van een politiek bestel dat een halve eeuw nauwelijks was veranderd. Maar kwam daarmee ook een einde aan de corruptie in Italië? Nee. Een paar dagen geleden waarschuwde minister van Economie Daniele Franco dat er nu …
Enorme fraudezaak in Italië, 30 jaar na ‘Schone Handen’ Lees meer »
Waarom in Duitsland en Frankrijk wel, en in Italië nog altijd niet? Italiaanse slachtoffers van seksueel misbruik door geestelijken eisen een diepgravend onderzoek hiernaar. Vandaag is een tiental organisaties die een stem willen geven aan slachtoffers een campagne hiervoor begonnen. In een verklaring zeggen ze: De tijd is gekomen dat ook men in Italië, zoals …
misbruikslachtoffers in Italië eisen onafhankelijk onderzoek Lees meer »
Wanneer president Mattarella vanmiddag in Rome wordt beëdigd voor een tweede termijn, begroet door 21 kanonschoten, is dat zowel goed als slecht nieuws. Het goede nieuws is voor de onmiddellijke korte termijn. Politiek verandert er niets, op een moment dat Italië ondanks veel problemen een gouden periode doormaakt. Het slechte nieuws is voor wie verder …
In veel landen zou het niet zo moeilijk zijn om bij benadering de uitslag van een stemming in het parlement te voorspellen. Je kijkt naar de fracties, luistert naar wat ze hebben verklaard, en telt alles bij elkaar op. Maar bij de stemmingen voor een nieuwe president van Italië, die vanmiddag beginnen, is het zo …
President Italië: Waarom de uitslag zo moeilijk te voorspellen is Lees meer »
Stel dat Mario Draghi volgende week tot president wordt gekozen, wordt het dan weer een politieke en bestuurlijke chaos? Hij is nu ruim elf maanden premier en heeft zich ontpopt tot een van de beste premiers die Italie ooit heeft gehad. Er is een beroemd citaat van een eeuw geleden dat luidt: ,,De Italianen besturen …
President Italië: Draghi heeft het land in de steigers gezet Lees meer »
Sinds Mario Draghi op 13 februari vorig jaar het gedesinfecteerde belletje in handen kreeg waarmee de premier traditioneel de ministerraad opent, is er veel goed nieuws uit Italië gekomen. Covid? Italië is een voorbeeld voor andere landen. Europees Herstelfonds? Rome heeft een concreet, serieus plan naar Brussel gestuurd. Crisis? Een woord dat een echo is …
President Italië: Kan het land Mario Draghi missen als premier? Lees meer »
De laatste dochter van Benito Mussolini is maandag overleden, stond in de krant. Hè? De meeste Italianen zullen niet geweten hebben dat er nog een dochter van de fascistische dictator in leven was. Ook haar naam wordt nauwelijks herkend. Elena Curti. Een van de buitenechtelijke kinderen van Mussolini. Op 99-jarige leeftijd overleden in haar huis …
Laatste dochter (99 jaar) van Mussolini overleden Lees meer »
Hoe bestaat het, zou je denken, dat iemand als Silvio Berlusconi er ook maar kan denken om president te willen worden? Dat ook zijn politieke vrienden hem dat niet heel sterk afraden? Dat miljoenen Italianen, volgens een opiniepeiling van maandag 18 procent, dat zelfs een goed idee vinden? (Een update aan het einde) Er spreekt …
President Italië: Berlusconi’s operatie eekhoorntje lijkt mislukt Lees meer »
Volgende week maandag begint het Italiaanse parlement aan de stemrondes om een nieuwe president te kiezen. Inmiddels is voor iedereen wel duidelijk dat Silvio Berlusconi dit heel graag zou worden. Maar nu lijkt het erop dat zijn bondgenoot in het rechtse blok, Matteo Salvini van de rechts-populistische Lega Nord, die hoop de bodem in heeft …
President Italië: Salvini twijfelt aan Berlusconi Lees meer »
Oudjaarsnacht in Milaan 2022 als in Keulen 2016? Politie en justitie in Milaan doen onderzoek naar drie gevallen waarin jonge vrouwen kort voor en kort na de jaarwisseling zijn omringd door groepen jonge mannen en door hen zijn beroofd en op allerlei manieren betast. Bij zeker één slachtoffer zijn kleren van het lijf gescheurd. Zeker …
Zo hard als de Italiaanse premier Draghi en zijn minister van Gezondheid Speranza uithaalde naar de mensen die zich niet laten vaccineren tegen Covid, zo hard heb ik het nog niet vaak gehoord. Op een persconferentie maandagavond ter toelichting van hun coronabeleid deden ze dat in woorden en met cijfers. Draghi zei aan het begin …
Om bij een van de beroemdste kerststallen van Italië te komen moet je een poort door in een achterafstraatje op een steenworp afstand van de Sint Pieter. Een groepje vuilnismannen loopt mee naar binnen, want dit is eigenlijk hun plek. Het gebouw is van de AMA, de Romeinse afvalophaaldienst. Een van de mannen wijst de …
Duivels met vervaarlijke martelwerktuigen. Vlammen, rook en mist. Schreeuwende mensen, angstaanjagende open muilen die alles in hun buurt proberen te verslinden. Dat alles en meer is te zien op de interessantste tentoonstelling nu in Rome, een expositie die gewijd aan de manier waarop de hel in de beeldende kunst is afgebeeld.
Het is niet het beroemste of het mooiste schilderij van Gustav Klimt. Maar het ‘Portret van een vrouw’ dat nu het sluitstuk vormt van een grote tentoonstelling over Klimt in Rome, was de afgelopen jaren wel het meest besproken schilderij van de Oostenrijkse schilder. Gestolen uit een museum en jaren later op een merkwaardige manier …
Het schilderij dat twee keer verdween en twee keer werd teruggevonden Lees meer »
In het begin van zijn lange carrière als schilder was Gustav Klimt (1862 – 1918) de gedoodverfde kroonprins van Hans Makart, de kunstenaar die in de jaren zeventig van de negentiende eeuw de grootste faam had in Wenen. Academisch, klassiek, af en toe neigend naar het symbolisme, maar altijd elegant. Toen eind negentiende eeuw ook …
Het is zo’n klein berichtje waar een heleboel achter verscholen zit: het Galileo-museum in Florence heeft een zeventiende-eeuwse hemelbol gerestaureerd die is gemaakt door de Nederlandse cartografen vader en zoon d’Hondt en Adriaen Veen. Eerst (ik moest het opzoeken): wat is een hemelbol (eigenlijk is ‘hemelglobe’ correcter)? Niets anders dan een wereldbol waarop niet de …
Hemelglobe van Amsterdamse cartograaf gerestaureerd Lees meer »
Coronapaspoort op het werk? Nederland wil er niet aan, Italië maakt een voorlopige balans op nadat sinds maandag alle werknemers een coronapaspoort moeten laten zien. Dat betekent: gevaccineerd, genezen of niet langer dan 48 uur tevoren getest. Een paar eerste conclusies: Meer vaccinaties. Tienduizenden mensen hebben besloten zich toch te laten vaccineren, ook al hadden …
Coronapaspoort verplicht: de eerste ervaringen in Italië Lees meer »